شناژ چیست

اصطلاح شناژ به یک عنصر ساختاری اشاره دارد که به عنوان یک اتصال دهنده عمل می کند و شمع های جداگانه را به هم متصل می کند. این عناصر نیروهای ایجاد شده توسط وزن سازه را به تمام قسمت های زمین منتقل می کنند.

نصب داربست ساختمانی

آشنایی با شناژ

در اکثر سازه ها برای اطمینان از اینکه نیروی ایجاد شده توسط وزن سازه به طور یکنواخت به زمین منتقل می شود، از پایه های جداگانه (شمع) استفاده می شود. این شمع های عمودی در تماس مستقیم با یکدیگر نیستند و حداقل 5 متر فاصله بین آنها وجود دارد. به همین دلیل مهندسان ساختمان از طراحی و ساخت یک شمع افقی مستحکم به نام شناژ برای اتصال شمع های عمودی به یکدیگر استفاده می کنند. این به ساختمان اجازه می دهد تا در برابر فشار نیروهای وارده به طور یکنواخت، از جمله نیروهای ناشی از پایه های عمودی و افقی، و همچنین نیروهای خارجی مانند زلزله، باد و غیره مقاومت کند.

داربست کفراژ چیست؟

معرفی انواع شناژ

شناژها بر شکل، جهت، و کاربرد به دسته های مختلف تقسیم می شوند. این تقسیم‌بندی‌ها به شرح زیر است:

بر اساس شکل:

شناژهای عمودی: این نوع شناژها برای اتصال پی‌ها یا ستون‌ها به یکدیگر در جهت عمودی به کار می‌روند.
شناژهای افقی: این شناژها به‌منظور اتصال عناصر افقی مانند بلندی‌ها یا تیرها به استفاده از آنها می‌شوند.
شناژهای مورب: این نوع شناژها به صورت میله‌های مورب در سازه‌ها استفاده می‌کنند تا نیروها را به صورت میله‌های مورب به زمین منتقل کنند.
شناژهای مخفی: این شناژها در سازه‌ها به‌طور پنهان یا درون موادی که می‌شوند و ناپدید هستند، هستند.

داربست زیر بتن چیست؟

بر اساس محل نصب:

شناژهای خارجی: این شناژها به طور مستقیم و برون‌نمایی در سازه‌ها نصب می‌شوند.
شناژهای داخلی: این نوع شناژها درون سازه می‌گیرند و از نظر ظاهری قابل مشاهده هستند.

فروش و اجاره داربست

بر اساس کاربرد:

شناژهای تقویتی: این شناژها برای تقویت و افزایش مقاومت سازه در برابر موارد خاص استفاده می‌گیرند.
شناژهای ارتباطی: این نوع شناژها برای اتصال بخش‌های مختلف سازه‌ها به استفاده می‌شوند.
شناژهای انتقالی: این شناژها نیروها را از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل می کنند و در انتقال بارهای سازه نقش دارند.
این تقسیم‌بندی‌ها نشان‌دهنده‌ی تنوع و کاربردهای متفاوت است که شناژها در زمینه‌های مختلف سازه‌سازی دارند.

نصب داربست

شناژ عمودی

شناژ عمودی یک عنصر مهم در سازه‌های چند طبقه است که به‌منظور افزایش استحکام و مقاومت ساختمان در برابر عوامل مختلف، به ویژه زلزله، به کار می‌رود. این نوع شناژ عمدتاً در امتداد طول پی‌های عمودی نصب می‌شود و به عنوان یک اتصال عمودی عمیق میان سطوح مختلف سازه عمل می‌کند.

ساختار شناژبندی عمودی به‌شکلی است که از سطح پایین به فونداسیون و از سطح بالا به عناصر افقی متصل می‌شود. این اتصال عمودی به سازه استحکام و پایداری اضافه می‌کند و به طور خاص در سازه‌های چند طبقه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

در مستحکم‌سازی ساختمان‌ها در برابر زلزله و عوامل طبیعی دیگر، شناژهای عمودی نقش اساسی دارند. این شناژها به‌صورت خرپا به سازه متصل می‌شوند و در صورت وقوع زلزله، نیروها را به طور ایمن به زمین منتقل می‌کنند.

بر اساس استانداردهای مربوط، عرض حداقل شناژ عمودی 20 سانتی‌متر و حداکثر 25 سانتی‌متر است. برای ساخت این نوع شناژ، معمولاً از حداقل 4 شاخه میلگرد (از سایز 12 نوع آجدار) استفاده می‌شود، اگرچه در صورت اتصال به ستون سازه، تعداد میلگردها ممکن است به 8 شاخه افزایش یابد. استفاده از شناژهای عمودی به عنوان اجزای تقویتی و ایمنی می‌تواند به بهبود عملکرد سازه و حفظ امنیت ساکنان کمک کند.

شناژ افقی

شناژ افقی یک عنصر اساسی در سازه‌ها است که برای اتصال میان ستون‌های فونداسیون به‌کار می‌رود. این نوع شناژ نیروها و فشارهای وارده به ساختمان را در تمام بخش‌های فونداسیون پخش می‌کند، که این امر در ساختمان‌های ضدزلزله بسیار حائز اهمیت است. استفاده از نوع افقی به صورت ضربدری یا خرپا انجام می‌شود.

شناژ افقی باید نیروهای کششی که از وزن کل ساختمان و نیروهای ناشی از ستون‌های عمودی فونداسیون به وجود می‌آیند را تحمل کند. این نوع شناژ دارای عرض حداقل 35 سانتی‌متر و حداکثر 60 سانتی‌متر است. برای ساخت این نوع شناژ، معمولاً از حداقل 6 شاخه میلگرد از نوع 10 (آجدار) استفاده می‌شود.

شناژ افقی عمدتاً در طبقه همکف روی کرسی چینی قرار می‌گیرد؛ البته در برخی موارد، روی هر طبقه زیر سقف یا حتی روی دیوارها نیز قرار می‌گیرد. این افقی‌ها که بر روی دیوارهای بالا و پایین طراحی شده‌اند، در چند نقطه توسط انواع عمودی به یکدیگر متصل می‌شوند. پیاده‌سازی نوع افقی و عمودی در مناطق زلزله‌زده امری ضروری است و می‌تواند شدت خسارات را کاهش دهد.

مشخصات و محل قرار دادن کلاف افقی

مشخصات و قرار دادن کلاف افقی در سازه ها بسیار محل است و تاثیر بزرگی در استحکام و ساختمان پایدار دارد. مشخصات و محل قرار دادن کلاف افقی به شرح زیر است:

در تراز زیر دیوار:

عرض: نباید از عرض دیوار یا 25 سانتی‌متر کمتر باشد.
ارتفاع: نباید از دو سوم عرض دیوار یا 25 سانتی‌متر کمتر باشد.

در تراز روی دیوار:

عرض: نباید از عرض دیوار کمتر باشد، مگر در دیوارهای بیرونی که جهت نماسازی می‌توان عرض این المان را تا 5 سانتی‌متر از عرض دیوار کمتر در نظر گرفت. در هر، عرض کلاف افقی نباید از 20 سانتی‌متر کمتر باشد.
ارتفاع: نباید از 20 سانتی‌متر کمتر باشد.

تدابیر لازم:

هنگام اجرای کلاف سقف، تدابیر لازم برای اتصال مناسب آن به تیرهای سقف باید در نظر گرفته شود.
در صورت استفاده از تاوه تخت بتن مسلح درجا، نیازی به شناژهای افقی علاوه بر تراز سقف نیست.
توجه به این مشخصات و تدابیر مهم است تا کلاف افقی به‌طور کامل نیازهای استحکام و پایداری سازه را پاسخ دهد و از مشکلات احتمالی جلوگیری کند.

مشخصات میلگردها

مشخصات میلگرد برای شناژبندی بسیار حائز اهمیت است. مشخصات میلگردها به شرح زیر می‌باشد:

قطر میلگردهای طولی:

میلگردهای طولی باید دارای حداقل قطر 12 میلی‌متر (آجدار) باشند.

تعداد میلگردهای طولی:

حداقل 4 میلگرد طولی باید در چهار گوشه‌ی شناژ (کلاف) با پوشش بتنی مناسب قرار گیرند.

شناژ

تعداد میلگردهای طولی در صورت افزایش عرض شناژ:

اگر عرض شناژ (کلاف) از 35 سانتی‌متر بیشتر شود، تعداد میلگردهای طولی باید به 6 عدد یا بیشتر افزایش یابد و فاصله هر دو میلگرد مجاور نباید از 25 سانتی‌متر بیشتر باشد.

اتصال میلگردهای طولی به یکدیگر:

میلگردهای طولی باید با تنگ‌هایی به قطر حداقل 8 میلی‌متر به یکدیگر بسته شوند و فاصله‌ی تنگ‌ها از هم نباید از 200 میلی‌متر بیشتر باشد.

کاهش فاصله تنگ‌ها در ناحیه بحرانی:

فاصله تنگ‌ها در طولی باید از 45 سانتی‌متر در بر شناژ قائم که ناحیه بحرانی است، به 10 سانتی‌متر کاهش یابد.

عدم وصله میلگرد در نواحی بحرانی و اتصال کلاف‌ها:

در ناحیه بحرانی و در محل اتصال کلاف‌ها به یکدیگر، نباید میلگرد وصله شود.

پوشش بتن اطراف میلگردهای طولی

پوشش بتن اطراف میلگردهای طولی برای شناژهای زیر دیوار نباید از 5 سانتی‌متر و برای شناژ یا کلاف‌های بالای دیوار از 3 سانتی‌متر کمتر باشد.

موارد عدم استفاده از شناژ

استفاده یا عدم استفاده از شناژ در یک سازه به موارد مختلفی بستگی دارد و باید با توجه به شرایط محیطی، نوع سازه، نوع خاک و سایر عوامل در نظر گرفته شود. در زیر مواردی که استفاده از شناژ ممکن است لازم نباشد ذکر شده است:

حجم و ابعاد سازه کوچک:
در سازه‌های کوچک مانند ساختمان‌های یک طبقه، شناژبندی ممکن است ضروری نباشد، زیرا نیروها و فشارهای اعمالی به سازه به گونه‌ای هستند که نیاز به این اقدام پیچیده را کاهش می‌دهند.
استحکام خاک:
اگر خاک محل احداث سازه استحکام داشته باشد و توانایی انتقال بار به نحو مناسبی داشته باشد، ممکن است نیاز به استفاده از شناژ کمتر باشد.
سازه در مناطق زلزله‌خیز:
در صورتی که سازه در مناطق زلزله‌خیز واقع نشود، نیاز به استفاده از شناژ به علت عدم تأثیر مستقیم زلزله کاهش می‌یابد.
سازه‌های یک طبقه با دهانه بزرگ:
در سازه‌های یک طبقه با دهانه بزرگ مانند سوله‌ها و سازه‌های صنعتی، با شرایطی که پی‌ها در مقابل نیروهای جانبی پایدار باشند، ممکن است از شناژها صرف نظر شود.
استفاده از شمع:
هنگامی که زیر پی‌های منفرد از شمع استفاده شود و حرکت نسبی پی‌ها محدود گردد، ممکن است نیاز به شناژ کم شود.
ساخت ستون‌های پدستال:
زمانی که ستون‌های پدستال اجرا شود و با فشار خاک حرکت نسبی پی‌ها محدود گردد، استفاده از شناژها ممکن است کاهش یابد.

نکات مهم درباره اصول شناژ بندی ساختمان

نکات مهم درباره اصول شناژبندی ساختمان برای اطمینان از اجرای صحیح و استاندارد فرآیند شناژبندی به شرح زیر می‌باشد:

بتن‌ریزی کامل:

بتن‌ریزی باید به گونه‌ای انجام شود که مواد بتن فضای داخل شناژ را کاملاً پر کند. این امر از اهمیت بسزایی برخوردار است تا شناژ به‌طور کامل پشتیبانی از بارهای وارده به ساختمان داشته باشد.
بررسی و تایید مراحل و مصالح:

قبل از کلاف بندی، تمامی مراحل و مصالح استفاده شده باید با حضور مهندس ناظر بررسی و تایید شود. این اقدام از اطمینان حاصل می‌کند که فرآیند ساخت به‌طور کامل با استانداردها و نیازهای طراحی انجام شده است.
عدم عبور لوله از شناژ:

عبور لوله از شناژ اشتباه و غیراستاندارد است. در صورت انجام این کار غیر اصولی، روند ساخت و ساز توسط نهادهای نظارتی متوقف خواهد شد. لذا، عدم عبور لوله از شناژ بسیار حائز اهمیت است.

حداقل فاصله بین شناژها:

حداقل فاصله بین شناژهای عمودی باید ۵ متر و بین شناژهای افقی ۴ متر باشد. این فواصل مهم‌اند تا اتصالات شناژها به بهترین شکل صورت گیرد و استحکام سازه تضمین شود.
تایید قالب و مقدار بتن:

پیش از آرماتوربندی شناژ، قالب آن باید توسط مهندس ناظر تایید شود و مقدار بتن مورد نیاز برای آرماتوربندی آن باید مشخص شود.
استفاده از استانداردها:

همواره از استانداردها و دستورالعمل‌های مربوط به شناژبندی استفاده کنید. این استانداردها به عنوان راهنمایی کلی برای اجرای صحیح فرآیند شناژبندی و افزایش مقاومت سازه‌ها می‌توانند کمک کنند.
نظارت مهندس ناظر:

نظارت دقیق مهندس ناظر در تمام مراحل ساخت، از انتخاب و تایید مصالح تا اجرای صحیح شناژبندی، بسیار حائز اهمیت است.